دستگاه تغلیظ تبخیر که به اواپراتور نیز معروف است، نوعی تجهیزات صنعتی است که برای تغلیظ محلول ها یا جداسازی مایعات از جامدات از طریق فرآیند تبخیر استفاده می شود.
این دستگاه با حرارت دادن یک محلول تا جایی که حلال (معمولاً آب) تبخیر می شود کار می کند و محلول غلیظ تری یا ماده جامد باقی می گذارد. سپس حلال تبخیر شده متراکم شده و برای استفاده مجدد یا دفع جمع آوری می شود.
انواع مختلفی از ماشین های غلظت تبخیر وجود دارد، از جمله اواپراتورهای چند اثره، اواپراتورهای فشرده سازی مجدد بخار حرارتی و اواپراتورهای فشرده سازی مجدد بخار مکانیکی. هر نوع اواپراتور مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب نوع استفاده از آن به عواملی مانند خواص محلول در حال تغلیظ، سطح غلظت مطلوب و منابع موجود بستگی دارد.
دستگاه های غلظت تبخیر معمولاً در صنایعی مانند فرآوری مواد غذایی و آشامیدنی، داروسازی، مواد شیمیایی و تصفیه فاضلاب استفاده می شود.
دستگاه تغلیظ تبخیر که به عنوان تبخیرکننده نیز شناخته میشود، وسیلهای است که از گرما برای تبخیر حلال یا مایع از محلول استفاده میکند و محلول غلیظ یا باقیمانده جامد باقی میماند. این فرآیند شامل جوشاندن مایع در یک ظرف در بسته تحت فشار یا خلاء کاهش یافته است که نقطه جوش مایع را کاهش می دهد.
در اینجا توضیح ساده ای از نحوه عملکرد دستگاه غلظت تبخیر آورده شده است:
محلولی که باید تغلیظ شود به اواپراتور وارد می شود.
اواپراتور محلول را گرم می کند و باعث می شود حلال تبخیر شود و محلول غلیظ یا باقیمانده جامد باقی بماند.
حلال تبخیر شده جمع آوری شده و دوباره به شکل مایع متراکم می شود که می تواند مجددا استفاده شود یا دور ریخته شود.
محلول غلیظ یا باقیمانده جامد از اواپراتور خارج می شود و بسته به کاربرد مورد نظر آن، بیشتر پردازش می شود.
انواع مختلفی از ماشین های غلظت تبخیر وجود دارد، از جمله اواپراتورهای تک اثر، اواپراتورهای چند اثره و اواپراتورهای فشرده سازی مجدد بخار مکانیکی (MVR). نوع اواپراتور مورد استفاده به ویژگی های محلول غلیظ شده، سطح غلظت مورد نیاز و بازده انرژی مطلوب فرآیند بستگی دارد.
دستگاه غلظت تبخیر نوعی تجهیزات است که برای حذف محتوای آب از محلول استفاده می شود و ماده غلیظ تری را پشت سر می گذارد. برخی از مزایای استفاده از دستگاه غلظت تبخیر عبارتند از:
مقرون به صرفه: غلظت تبخیر روشی مقرون به صرفه برای حذف آب از محلول است. انرژی مورد نیاز برای فرآیند در مقایسه با روش های دیگر مانند تقطیر نسبتا کم است.
کارایی: این فرآیند در حذف آب بسیار کارآمد است و محصول حاصل از غلظت بالایی برخوردار است.
سازگار با محیط زیست: غلظت تبخیر یک فناوری سبز است زیرا هیچ گونه انتشار مضری ایجاد نمی کند.
تطبیق پذیری: ماشین های غلظت تبخیر را می توان برای طیف گسترده ای از کاربردها، از پردازش مواد غذایی و نوشیدنی گرفته تا داروها، مواد شیمیایی و تصفیه فاضلاب استفاده کرد.
حداقل تعمیر و نگهداری: ماشین آلات غلظت تبخیر تعمیر و نگهداری نسبتا پایینی دارند و طول عمر بالایی دارند و در دراز مدت آنها را به یک سرمایه گذاری مقرون به صرفه تبدیل می کند.
کاهش هزینه های حمل و نقل: با حذف آب از محلول، حجم محلول کاهش می یابد که هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد.
کاهش هزینه های ذخیره سازی: از آنجایی که حجم محلول کاهش می یابد، فضای ذخیره سازی مورد نیاز نیز کاهش می یابد که منجر به کاهش هزینه های ذخیره سازی می شود.
یک دستگاه غلظت تبخیر می تواند مزایای بی شماری را برای طیف وسیعی از صنایع ارائه دهد و آن را به یک راه حل بسیار همه کاره و مقرون به صرفه برای حذف آب از محلول تبدیل می کند.3